- Максим, егер авиатасымалдар арқылы елден не әкетілгені және Қазақстанға не әкелінгені туралы айтатын болсақ, пандемия кезінде не басым болды және жалпы қандай үрдіс көбірек, біз көбінесеэкспорттаймыз ба, әлде импорттаймыз ба?

- Әрине, импорттың үлесі айтарлықтай жоғары. Негізінен, біз Қазақстанға авиа арқылы тауарды белсенді түрде жеткіземіз. Пандемияда бұл үрдіс сақталды. Импорт көп, иә. Бірақ бұл жерде бәсекелестікте өте маңызды. Мен тасымалдау туралы айтып отырмын. Себебі сол авиакомпаниялар барлығына бірдей тарифтер береді. Егер әлеуетті клиент оған қызмет көрсете алатын компанияны іздейтін болса, кем дегенде бес компания оған бірдей тарифтерді жібереді. Айырмашылықтар тек қызмет көрсету сапасы мен қызмет үшін алынған комиссияда болады. Бұл жерде қызмет нені білдіреді? Әрине, жеделдік, жүктің сақталуы – авиа үшін бұл жерде талап өте жоғары. Ұшақ жүктеліп ұшып кетті, бәрі бақылауда, барлық жерде камералар, әуежайдың өзінде де. Сақтауға келетін болсақ, жүкті алған кезде агент жауапты болады, жүк әуежайға жеткенде - әуежай қызметкерлері жауапты, ұшақ ұшып кетті – авиакомпания жауапты, ұшақ ұшып келді де, жүкті тапсырды - әуежайдың жауапкершілігінде, сол жерден клиент алып кетеді. Біз экспедиторлармыз және үлкен жауапкершілік жоқ. Дегенмен, біздің міндетіміз-бақылау, қауіпсіздікті қамтамасыз ету.

- Коронакризис уақытында және қазір де басым бөлігінде Қазакстанға не импортталды?

- Көбінесе медициналық жабдықтар, қымбат дәрі-дәрмектер. Көбінесе мұндай өнім миллиондаған доллар тұрады және оны автомобильмен тасымалдау мүмкін емес. IT-технологиялар саласындағы тауарлардың үлкен пайызы жиһаз сияқты тасымалданады. Жоғары шұғылдық болған кездер болады. Мысалы, бір клиентке қысқа мерзімде іс-шараны өткізу үшін белгілі бір үстел қажет болды, сол кезде кез келген ақшаны төлеуге дайын болды. Бірде мен АҚШ-тан шұғыл түрде эксклюзивті тренажерды алып келдім, міне, бүкіл әлемде жалғыз данада, клиенттер де жақсы төлеуге дайын болды. Киім негізінен жүк көліктерімен, машиналармен тасымалданады. Ұшақтар қымбат шығады. Жемістер де қазір жоқ. Егер қыс мезгілінде болмаса. Жалпы, сол Аргентинадан бағалар өте жоғары болады.

Клиенттермен проблемалар болған жоқ, сұраныс жоғары болды. Мен айтқандай, жоғары бәсекелестік, тіпті агенттер де кейде бірдей болғанымен, компаниялар көбінесе бір-біріне жолды кесіп өтуден қорқады. Бұл ретте біздің компаниямен клиенттер тіпті сауда жасамайды. Бұл мақтану емес, бұл факт. Бізде клиенттің қайтарымы өте жоғары, егер қызметті бір рет бағаласа, ол тұрақты клиент болады. Әдетте әуе тасымалдарына елеулі адамдардың өте маңызды тауарлары қатысады. Олар 100 долларға тәуекелге барғысы келмейді, оларға сапа мен тыныштық кепілдігі қажет.

- Бағыттар туралы. Біз бүгін жүкті қайдан, қай елден жеткізе аламыз?

- Atasu Group-тың Қытайда, Тайваньда, Америкада, Германияда, Нидерландыда, Испанияда, Латвияда агенттері бар. Қажет болған жағдайда, мәселені әлемнің кез келген нүктесінің агенттерімен шешуге болады.

- Әрине, Қытай импорттың көп бөлігін алатын шығар.

- Барлығы Қытайдан келеді, 70% дейін. Айырбастау бағамы тым жоғары болған кезде, еуро мен доллар салыстырыла бастайды, содан кейін Еуропаға беталыс бар. Бірақ бұл ерекше жағдайлар. Әдетте, олар негізінен Қытайдан әкелінеді.

- Ал сіз қытайлық әріптестермен қалай жұмыс жасайсыз?

- Қытайлықтар – іске өте жауапты. Мүмкін, біз олармен осындай серіктестік қарым-қатынас жасай алдық. Бірақ бізде бәрі өте айқын және түсінікті. Егер мен оларға шұғыл бірдеңе жазсам, олар маған бір сағат ішінде жауап береді. Мен әрдайым процестің тоқтап қалмауы үшін бірден әрекет етуге тырысамын. Әуежайға жүк әкелінді, бірнеше сағаттан кейін ұшып кетті, бірақ құжаттар келісілмеген. Қытайлықтар маған жазады – келісу үшін жарты сағат бар деп. Мен жынды сияқты жүгіремін. Ал оларға авиакомпания қысым жасайды тездету үшін. Жалпы, біз әрқашан кез-келген мәселені бірге шешуге тырысамыз. Әрине, 18.00-де тұрып үйге кетіп қалып, қоңырауды көтермейтіндер бар. Бірақ мен олармен жұмыс істемеймін. Біздің жағдайда ең бастысы – жылдамдық пен байланыс.

- Максим, ал тарифтер, баға қалай болды? Сұраныс көбейгеннен кейін бағалар көтерілген шығар?

- Пандемия бағасы әуе тасымалы үшін үш есе өсті. Егер, мысалы, қазір килограмы үшін шамамен 7 доллар төленсе, онда сол айларда ол 12 долларға жетті. Кейбір клиенттер әуе тасымалдарының қымбаттығына байланысты авто және теміржол тасымалдарын таңдады.Шұғыл түрде керек болған жағдайда, амал жоқ төлем жасайды. Солай жұмыс істедік. Тарифтер әлі де жиі өзгеріп отырады. Бұрын олар алты айда бір рет, жылына бір рет анықталды. Қазір жүк ұшақтары келіп, жүк санын бағалап, тарифтер береді. Өткен жылы сәуір айында олар әр үш сағат сайын өзгерді.

- Максим, ал, сіздің жұмысыңыздың ерекшеліктері неде? Авиатасымалдауда қандай дағдылары бар маман жұмыс істей алады?

- Менің жұмысым өте қызықты. Бірақ мықты жүйке жүйесін талап етеді, өйткені жоғары жауапкершілік. Бұл басты ерекшелік. Бұл жерде тіл өте маңызды. Егер сіз ағылшын тілін білсеңіз, бұл жұмыста көп көмектеседі. Ал жалпы, сен өз жұмысыңды "өте жақсы" орындаған кезде, жүк бүтіндей және уақытылы келгенде, сенің клиентің  риза болған кезде, бұл біздің еңбегіміздің үздік бағасы

- Сәттілік, Максим, әңгімеңізге рахмет!