- Анара Серікқызы, шағын анықтамадан бастайық. Мультимодальды тасымалдау дегеніміз не және қазақстандық логистикада ол қаншалықты танымал?

- Мультимодальды тасымалдау-бұл бірнеше көлік түрін қолдана отырып жүк тасымалдау. Мұнда теміржол көлігі, паромдық өткел, автомобиль қатынасы, әуе тасымалы қатыса алады. Егер мұның бәрі біріктірілсе, мультимодальды тасымалдау болып саналады. Бұл жағдайда клиентпен бір келісім жасалады. Ол бойынша Тапсырыс беруші тасымалдаудың барлық түрлері бойынша тек бір ғана үйлестірушіге жүгіне алады, бұл жағдайда бізге және Atasu Group жолдың күрделілігіне қарамастан жүкті Есіктен есікке дейін жеткізу үшін жауапты болады. Қазақстанда тасымалдаудың мұндай түрі өзінің қолайлылығына байланысты сөзсіз танымал. Көбінесе бұл импорт бағытында қолданылады. Алыс шетелдер – Америка, Оңтүстік-Шығыс Азия, Африка, Нидерланды, Швейцария, Испания, Түркия, Өзбекстан, Ресей, Франция, Қытай, Жапония, Оңтүстік Корея – бұл елдерден жүкті бір көлікпен тасымалдау мүмкін емес. Сондықтан мультимодальды тасымалдау бар. Мысалы, АҚШ-тан Қазақстанға теңіз және темір жол арқылы жабдықтар, автомобильдер мен халық тұтынатын тауарларды тасымалдаймыз. Біз Қазақстаннан әдетте мультимодальды тасымалдау арқылы шикізатты, азық-түлікті, дәнді-бұршақты дақылдарды және т.б. экспорттаймыз. Мұндағы бағыттар-Еуропа елдері, Түркия, Балтық жағалауы елдері, Қытай, Иран.

- Мұнда баға қалай құрылады? Неліктен, осындай күрделі маршрут сияқты, клиент бір көлікпен тасымалдауға қарағанда әлдеқайда арзан? 

- Мысалы, оңтүстік - шығыс Азиядан жүкті тек автокөлікпен жеткізу өте қымбат болады. Біз тасымалдаудың бірнеше нұсқасын ұсына аламыз, айталық, бұл өте арзан деп саналатын теңіз байланысы болады, содан кейін біз жүкті теміржол вагонына" жүктейміз". Біз Көлік құралдарын біріктіріп, клиент үшін ең жақсы нұсқаны табамыз. Мультимодальды тасымалдау, әдетте, тасымалдау тұрғысынан өте тиімді. Клиенттің өтініші бойынша сіз қымбат және арзан нұсқаны таба аласыз. Бірақ қазір коронавирустық пандемия көп нәрсені өзгертті. Еуропа мен АҚШ-та жиналған контейнерлердің жетіспеушілігі болды, ал Қытайда олар жетіспеді. Соның салдарынан-тарифтердің өсуі орын алды және осыдан шағын және орта бизнес зардап шегуде. Осы уақытқа дейін жағдай тұрақтанған жоқ: егер бұрын біздің серіктестеріміз бір ай ішінде өзгермеген ставкаларды ұсынса, қазір олар ең көбі 5-7 күнге ұсынады.

-  Мультимодальды тасымалдау логисті қалай жұмыс істейтінін айта кетіңіз?

- Шарт жасалған сәттен бастап барлық тасымалдау және клиентпен және серіктестермен байланыс процесі логистке беріледі. Оның міндеті – жүкті уақытында, қауіпсіз жеткізуді қамтамасыз ету. Ол мұны қалай жасаса - компанияның имиджі осыған және клиенттің мүдделері қаншалықты сақталатынына байланысты. Жұмыста көп нәрсені ескеру қажет-жүктің ерекшеліктері, осы тасымалдау жүргізілетін агенттердің сенімділігі және т.б. Жұмыс басталған кезде, ең қызықтысы басталады. Кейде логист бірден ескермейтін қиындықтар пайда болады. Біз қауіпті, ірі габаритті, шоғырландырылған, акциздік, тез бұзылатын түрлі жүктермен жұмыс істейміз. Мұның бәрін де ескеру керек. Тасымалдау кезінде барлық тауарға ілеспе құжаттар тәртіппен болуға тиіс. Дұрыс ресімдемеу тасымалдаушының осы мән-жайдан туындаған залалдарының өтелуіне қарамастан, жүк тасымалдағаны үшін айыппұл салуға әкеп соғады. Сондай-ақ, тасымалдау кезінде мезгіл-мезгіл осындай қиындықтар туындайды, оларды тез шешу мүмкін емес және оларды жеңу үшін көп уақыт пен күш қажет. Қайталап айтамын, бұл тасымалға тікелей үйреніп келе жатқан логисттің үлкен жауапкершілігі. Тасымалдау жалғасқан күндер, апталар мен айлар үшін логист оған үйреніп, Тапсырыс берушіге күн сайын есеп береді, жүкті бақылайды және туындаған мәселелерді шешеді. Бұл қиын, бірақ сонымен бірге бұл логисттің мәселелерді шешуге деген құмарлығын оятады.Дегенмен, логисттің бір ғана жук тасымалы болмайды,олар бір мезетте бірнеше жук тасымалымен айналысады. Басқаша айтқанда, ол бұнымен өмір сүре бастайды. Бірақ, содан кейін логист жүкті жеткізген кезінде және бұл туралы Тапсырыс берушіге қуана хабарлағандағы сезімін елестетіп көріңіз. Бұл шаттықты сипаттап жеткізу қиын. Бұл әр логисттің кішкентай жеңісі. Дәл осындай сәттер одан әрі жұмыс істеу үшін керемет мотивация береді.

- Atasu Group мамандары айына қанша мультимодальды тасымалдауды жүзеге асырады?

- Шамамен 180-200 тасымалдау. Тасымалдау әртүрлі екенін түсіну маңызды. Әр түрлі жөнелтімдер бар-бір вагоннан контейнерлік пойызға дейін. Бір жағдайда еңбек шығыны-ең көп дегенде 1 сағат. Мен айтқанымдай, бір тасымалдауға кейде бірнеше айлап уақыт жұмсау керек болады.

- Анара Серікқызы, логистикамен айналысу үшін үлкен мамандылық керек. Әркімнің қолынан келе бермейді, әркімнің төзімі жете бермейді. Қазіргі логисттің портретін түсінейік?

- Бәрі дұрыс, кәсібиліктен басқа, мамандық болуы керек. Мамандық бойынша мен ең алдымен өз ісіме, еліме деген сүйіспеншілікті білдіремін. Білесіз бе, логистикада патриотизм сезімінсіз ештеңе болмайды. Өз Отанына деген мақтаныш пен сүйіспеншілікті логистика жұмыс барысында тәрбиелейді. Оның арқасында біз әлемде болып жатқан көптеген нәрселерді білеміз. Жақында, мысалы, Грузиядан Қазақстандық құрылыс техникасын қайтардық. Мен қызығушылық таныта бастадым - неге? Мен, бұған дейін біздің құрылыс компанияларымыз тек Қазақстанда ғана құрылыспен айналысады деп ойлайтынмын. Дегенмен, олай болмай шықты. Біздің ірі құрылыс компанияларымыздың бірі Грузияда тендерді жеңіп алды және қазір ол жерде жолдар салуда. Бұл өз еліміздімақтан тұтуға бірден бір себеп емес пе? Немесе менің ойымша, тағы бір керемет мысал. Бангладештен біз тоқымаалып жүрдік. Бірақ біз кешке үйде шұлық немесе жемпір тоқып жатқанда елестететін нәрсе емес. Бұл Иірілген жіп кілем негізін тоқуға арналған. Шымкенттегі жергілікті өндірістердің біріне жеткіздік.

Мұнда логист үшін жүк жеткізілетін нысандарға бару өте маңызды. Сол жерде сіз қандай маңызды жұмыс істеп жатқаныңызды нақты түсінесіз. Кеңседе отырып, сіз оны елестетесіз, қоңырау шалып, бірдеңе тересіз. Ал зауытқа келіп, сен қандай тауар және не үшін жеткізгеніңді, жаңа ғана өз халқыңа, өз еліңе, ұлттық экономикаға қандай пайда әкелгеніңді көресің. Мен осы кілемдерді тоқып жатқан орасан зор жабдықты көргенде, қолыммен керемет сұлулық бұйымдарын сезінгенде - өз Отаным үшін қуаныш, сенің Қазақстаныңда осындай өндіріс бар екенінежәне де сен оған жұмыс істеуге  септігіңді тигізгендігің сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес сезімдер, орасан зор ләззат. Адам рухани толып, жан дүниесінде патриотизм өседі, осылайша ол отбасына келеді, балаларына, ата-аналарына айтады. Патриотизм осыдан басталады. Бұл логисттің басты артықшылығы.

- Әңгімеңіз үшін және кәсібіңізге деген сүйіспеншілігіңіз үшін рахмет!